Kaart (cartografie) - Pécs

Pécs (Duits: Fünfkirchen, Kroatisch: Pečuh, Servisch: Печуј/Pečuj) is met 140.237 inwoners (2021) de op vier na grootste stad van Hongarije. De stad ligt in het zuidwesten van het land, in de beschutting van het Mecsekgebergte, even ver van de Donau als van de Drau (Drava). Het is de hoofdstad van het comitaat Baranya. Sinds 1954 is Pécs een "stad met comitaatsrecht" (megyei jogú város). Als zuidelijkste grote stad van Hongarije wordt de stad gekenmerkt door een mediterraan aandoende sfeer. Bovendien herbergt de stad de opvallendste Turkse bouwwerken van Hongarije, die in het land verder niet bijzonder talrijk zijn.

Pécs is een universiteitsstad en heeft mijnbouw (uranium, steenkool), keramische industrie (de porseleinfabriek Zsolnay), lederwaren- en voedingsmiddelenindustrie. De streek ten zuiden van de stad produceert wijn. De kunstenaar Viktor Vasarely werd in Pécs geboren. Ten zuiden van de stad ligt de luchthaven Pécs-Pogány.

In 2010 was Pécs een van de culturele hoofdsteden van Europa.

Pécs bestond al in de Romeinse tijd, toen zich hier de nederzetting Sopianae bevond op een eerder door Keltische stammen bewoonde plaats. Na de komst van de Hongaren in de 10e eeuw stichtte koning Stefanus de Heilige hier in 1009 een bisdom. De stad stond destijds in het Latijn bekend als Quinque Ecclesiae, naar de vroegchristelijke kerken die hier al stonden, en waarvan de traditionele Duitse naam Fünfkirchen is afgeleid. De opvolger van Pécs’ eerste bisschop legde de basis van de nog steeds bestaande kathedraal. Bij opgravingen onder het Domplein - waarmee men nog steeds bezig is - stootten de onderzoekers op vijf vroeg-christelijke bidkapellen. Misschien is er een verband met de vermelde oorkonden.

Uit opgravingen bleek dat dit deel van Hongarije een zeer oud cultureel gebied is. Na de invloed van de Romeinse cultuur, kwam de Romeins-vroeg-christelijke beschaving, uit de eerste eeuwen van onze jaartelling, waarvan in de laatste decennia steeds meer duidelijke sporen zijn blootgelegd.

Pécs beleefde zijn bloeitijd in de veertiende en vijftiende eeuw. In 1367 kreeg Pécs als eerste stad in Hongarije en als vijfde stad in Europa een universiteit (Universitas Quinqueecclesiensis, tegenwoordig: Pécsi Tudományegyetem, PTE), gesticht door koning Lodewijk de Grote. De stad werd een centrum van het humanisme en kreeg in 1440 als eerste stad in Hongarije een openbare bibliotheek. Van 1543 tot 1686 maakten de Turken in Pécs de dienst uit. Zij lieten de stad onder meer een prominente moskee na.

Na de verdrijving van de Turken werd het ontvolkte Pécs voor een groot deel bevolkt door Servische en Duitse immigranten en ontstond een barokstad op de puinhopen. Keizerin Maria Theresia gaf Pécs in 1780 de rang van koninklijke vrijstad. In de 19e eeuw kwam de industrie op gang (steenkoolwinning, porseleinfabriek Zsolnay) en kreeg Pécs een spoorwegverbinding met Boedapest. Aan het eind van de negentiende eeuw was de bevolking weer overwegend Hongaars. Uit de periode na de Tweede Wereldoorlog dateert de uraniumwinning bij de stad.